Dit artikel bevat de instructie klokkenluidersregeling in het kader van de wet Huis voor klokkenluiders. De wet Huis voor klokkenluiders (van toepassing op organisaties met meer dan 50 werknemers) biedt mogelijkheden om vermoedelijke misstanden, waarbij het maatschappelijk belang in het geding is, extern te kunnen melden bij het huis voor klokkenluiders (onderdeel van de Nationale Ombudsman). Daarnaast regelt deze wet de bescherming van medewerkers die een dergelijke melding doen.
De wet Huis voor klokkenluiders geldt voor medewerkers en werkgevers. Dat zijn echter ruime begrippen. Een werkgever is volgens de wet niet alleen iemand die mensen in loondienst heeft. Iedereen die arbeid laat verrichten of heeft laten verrichten is werkgever. Een medewerker is iemand die nu arbeid verricht of in het verleden heeft verricht, bijvoorbeeld vóór het pensioen of in een vorige baan. Dus óók zzp’ers, vrijwilligers, flexwerkers en stagiairs.
Een medewerker kan een melding doen als hij denkt dat er sprake is van een misstand binnen het kantoor waar hij op dit moment werkzaam is of heeft gewerkt. Hij kan ook een melding doen over misstand bij een organisatie waarmee hij in aanraking is gekomen via zijn werk. De melder moet dan wel zelf iets weten of bemerkt hebben. Iets melden op basis van geruchten of verhalen van anderen, kan niet.
Alle organisaties waar 50 of meer mensen werken, zo ook ons kantoor, moeten een klokkenluidersregeling hebben. Hierin staat hoe de werkgever omgaat met meldingen van een vermoeden van een misstand. In de wet staat wat er ten minste in de klokkenluidersregeling moet staan.
Een melding moet betrekking hebben op een misstand met een maatschappelijk belang:
De werkgever mag de medewerker niet benadelen omdat hij een melding heeft gedaan. De medewerker moet de melding wel op de juiste manier gedaan hebben. Benadeling kan zijn ontslag, maar ook overplaatsing tegen je zin, het weigeren van een promotie of pesten.
Een medewerker kan bij het Huis voor Klokkenluiders advies krijgen als hij een misstand vermoedt die werkgerelateerd is. Het advies is gratis, onafhankelijk en vertrouwelijk.
Een medewerker moet eerst een interne melding doen. Hiervoor hanteert ons kantoor een klokkenluidersregeling die is opgenomen in ons Novak Kwaliteitssysteem in deze sectie. De melding komt via de klokkenluidersregeling bij de externe vertrouwenspersoon van ons kantoor.
Als die melding niet of niet naar tevredenheid is afgehandeld, kan de medewerker een melding doen bij een externe instantie. Dit is meestal een inspectie of toezichthouder. In sommige gevallen kan hij ook bij de afdeling Onderzoek van het Huis voor klokkenluiders een verzoek tot het doen van onderzoek indienen.
Bij het Huis voor Klokkenluiders werken adviseurs en onderzoekers. Adviseurs zijn nooit betrokken bij onderzoek. Ze geven alleen informatie over hun adviezen aan de onderzoekers als de klokkenluider dat zelf wil. Omgekeerd geven onderzoekers nooit een advies aan klokkenluiders. Ze zijn ook niet betrokken bij de adviezen die adviseurs geven.
Bij het ontvangen en bewaren van een interne melding van een vermoedelijke misstand zal vaak een verwerking van persoonsgegevens plaatsvinden (van ofwel de melder ofwel een betrokkene waarover de melder melding maakt). Op deze verwerking is de Algemene verordening gegevensbescherming van toepassing.
Bronnen:
